1999 - De waaier (Il ventaglio)
Blijspel in drie bedrijven door Carlo Goldoni in een regie van Fannie Godefroit.
Il Ventaglio (1763)
Evaristo is verliefd op Candida, Giannina droomt van Crespino. Helaas, de waaier, het onderpand van hun liefde, die waait maar in het rond. Het sierlijke ding schept verwarring en veroorzaakt roddels, misverstanden en bemoeizucht.
Deze op het eerste gezicht banale intrige wordt door Goldoni uitgewerkt tot een charmant en vederlicht spel. De rondedans van de waaier is een geraffineerde constructie, theatrale effecten versterken de irrationele sfeer en karikaturale personages zoals de graaf en de baron zorgen voor een milde ironische kijk op de standenverschillen van die tijd.
EVARISTO
GELTRUDA, weduwe
CANDIDA, haar nicht
BARON DEL CEDRO
GRAAF DI ROCCA MARINA
TIMOTEO, apotheker
GIANNINA, jonge boerin
SUSANNA, garen- en bandverkoopster
CORONATO, herbergier
CRESPINO, schoenlapper
MORACCHIO, boer, broer van Giannina
LIMONCINO, cafébaas
SCAVEZZO, bediende in herberg
TOGNINO, bediende van Geltruda
Regie
Regie-assistentie en productieleiding
Decorontwerp
Kostuums
Licht
Affiche
Grime
Auteur
Carlo Goldoni
Vertaling
Frans Roth
Voorstellingen
Zaterdag 20 maart 1999
Zondag 21 maart 1999
Vrijdag 26 maart 1999
Zaterdag 27 maart 1999
Gildenhuis Stationsstraat Essen
Carlo Goldoni
De Venetiaan Carlo Goldoni (1707-1793) ligt nog altijd goed in de markt. Onlangs waren nog twee nieuwe ensceneringen van zijn "Knecht van twee meesters" (Il servitori di due padroni) te zien in Brussel en Luik, ook andere stukken van zijn repertoire worden nog geregeld opgevoerd, wat advocaat en zakenman Goldoni zeker zou weten te appreciëren.
Goldoni geldt als de grootste Italiaanse komedieschrijver en vernieuwer van het genre. Hij baseerde zich op personages en scenario's van de Commedia dell'Arte (het populaire Italiaans volkstoneel), maar verving de vrije improvisatie door volledig uitgeschreven stukken. Dit stuitte vaak op weerstand van de acteurs die zich aan de nieuwe stijl moesten aanpassen.
Verwijzend naar zijn stuk "De Waaier" schreef Goldoni zelf: "Ze leren de ingestudeerde scènes niet, ze voeren de van te voren uitgewerkte scènes niet uit. Nu heb ik een komedie gemaakt met veel korte levendige scènes die vloeiend in elkaar overgaan in één doorlopende actie, in een continue beweging, waarin komische acteurs niets anders te doen hebben dan zich te laten leiden, meer door de actie dan door de woorden."
Fragment
BARON: (tot graaf) Wat heeft dit allemaal te betekenen?
GRAAF: (tot baron) Ik weet van niets.
EVARISTO: (tot Susanna) Signore Sussanna, kent u deze waaier?
SUSANNA: Si signore, die heeft u vanmorgen bij mij gekocht en ik was nog wel zo dom, dat ik dacht dat u die voor Giannina had gekocht.
GIANNINA: (tot Susanna) Nou, dat is voor het eerst dat jij jezelf dom vindt.
SUSANNA: Ja, ik kom er tenminste voor uit, dat ik fout was. Als jij dat ook eens deed. Je kunt altijd beter voor de waarheid uitkomen. Trouwens, ik had ook wel enige reden: signore Evaristo had hem tenslotte aan jou gegeven.
EVARISTO: (tot Giannina) Waarom had ik jou die waaier gegeven?
GIANNINA: Om hem aan signorina Candida te geven. Maar toen ik dat wilde doen, is ze vreselijk tegen me tekeer gegaan, ze liet me niet eens aan het woord komen. En toen wilde ik hem weer aan u teruggeven, maar dat wilde u niet en toen heb ik hem aan Crespino gegeven.
CRESPINO: Ja en ik ben uitgegleden en toen heeft Coronato 'm afgepakt.
EVARISTO: Waar zit Coronato? Hoe is die hem toen weer kwijtgeraakt?
CRESPINO: Ssst. Coronato kunnen we maar beter niet roepen. Nou hij er niet bij is, kan ik de waarheid vertellen. Omdat ik zo de smoor in had liep ik de herberg in, om wijn te halen. Nou en toen zeg ik heel toevallig die waaier en die heb ik meegenomen.
EVARISTO: En wat heb je er daarna mee gedaan?
CRESPINO: Aan meneer de graaf cadeau gedaan.
GRAAF: En ik aan meneer de baron.
BARON: (boos tot graaf) U hebt 'm terug gehad.
GRAAF: Ja en ik heb 'm weer aan Evaristo teruggegeven.
EVARISTO: En die overhandigt 'm op zijn beurt aan signorina Candida.
(Candida maakt een buiging, neemt de waaier en wuift lachend)
BARON: (tot graaf) Wat is dit voor een theater? Wat heeft dit allemaal te betekenen?