2007 - Woyzeck

Repetitie foto

Woyzeck

Het historische gegeven (J.C. Woyzeck vermoordt zijn minnares J.C. Woost op 21 juni 1821) wordt door Georg Büchner, geboren 17 oktober 1813, op realistische en poëtische wijze, in korte, compacte episoden verwerkt tot een tijdloos, modern meesterwerk van het theater.

Georg Büchner
1813 - 1837

Hij was zijn tijd vooruit door, in 1836 een sociaal-kritisch drama met een proletarische hoofdfiguur te creëren. Naar alle vermoeden werden de teksten in 1836 neergeschreven, want het stuk raakte niet klaar en Büchner stierf het jaar daarna op 19 februari aan tyfus op 23 jarige leeftijd.

De laatste drie jaren van zijn leven schreef hij oa "De Hessische Landbode" (het eerste politiek-revolutionair pamflet in de Duitse taal), de theaterteksten "Dantons dood", "Leonce en Lena", "Woyzeck" en de novelle "Lenz".

Deze teksten bezorgden Georg Büchner later wereldbekendheid en steeds wordt wel ergens ter wereld een voorstelling van Woyzeck gecreëerd.

De regisseur over Woyzeck

Misschien vaker dan we zouden willen, dringt de gedachte of het gevoel zich bij ons op veel tijd, aandacht en energie nodig te hebben voor ons eigen kleine wereldje. De Woyzekcs en Maries van vandaag herkennen of zien we niet. Of we ontwijken ze. Wel hebben we theorieën en discussies over hen. Mooie, boeiende, geëngageerde theorieën en gesprekken. Vele woorden die geregeld blijven steken, in een strijd om het gelijk. Een strijd soms getekend door hoogtepunten van kinderachtigheid.

Een spel te creëren dat beroert, eerder dan een dat theoretiseert was voor mij een bijna dwingende keuze. Zeker bij de weinige woorden van Büchners Woyzeck, waar zich nergens een doorgedreven analyse naar oorzaken manifesteert. Deze prachtige mix van directe, compacte teksten, acties en sferen prikkelt de zinnen van iedere theatermaker.

We focussen op Woyzeck met zijn angsten, demonen, zijn intuïtieve inteligentie, zijn gevoeligheid voor wat buiten ons bevattingsvermogen ligt. Op Woyzeck die zich ergert aan de hem omringende macht, domheid en wreedheden en daarom sneller in eenzaamheid geduwd wordt. Zijn solitaire toestand is geen reden om niet te zien dat hij tot de laagsten, de armsten behoort. Ook het razende vuur van de jaloersheid vreet aan hem.

De grens trekken waar sociale omstandigheden en de menselijke natuur elkaar raken of afzonderlijk ons gedrag bepalen, kan ik niet. Misschien moeten we samen met Woyzeck een beetje toegeven: " ieder mens is een afgrond, je duizelt als je erin kijkt". De geschiedenis die zich herhaalt, de mens die zijn beperkingen niet overstijgt, maken dat de vele flarden "puur theater" van Büchners Woyzeck steeds zullen herschikt worden voor nieuwe voorstellingen.

Om even bij Woyzeck stil te staan.

En zeker... zonder de gedrevenheid van de mensen van Pinokkelijn was het niet bij me opgekomen de scènes opnieuw te schikken.

Jan Wils

Manuscript

Bladzijde uit het manuscript van Woyzeck, met in het midden links een tekening door Büchner van de kapitein en de dokter.

Woyzeck Lied

Luc Brosens (Woyzeck) zong het volgende lied tijdens het etentje bij de afsluiting van het seizoen 2006-2007.