2012 - De Vrek

De regisseur

De bezetenheid om alles en iedereen te overleven samen met het onderdrukken en verdrijven van zijn doodsangsten, leiden bij 'de Vrek' tot een volledige vereenzelviging met zijn geld. Naïef als de mens graag is denkt men met geld alles af te dwingen en te beheersen.

Voor 'de Vrek' zou het een kleine stap kunnen zijn om zoals vele mensen met macht, ongeacht welke humane ideeën ze pretenderen te verdedigen, telkens weer mensen van het leven te (laten) beroven.

De dood van de medemens als intensivering van het eigen gevoel te leven.

Gelukkig beperkt 'de Vrek' van Molière zich vooral tot uitbranders tegen zijn medemens en bezwerende sprongen rond zijn geld. Zo blijft hij al meer dan drie eeuwen een grotere of kleinere spiegel voor de meesten onder ons.

Jan Wils

Jaartallen

Enkele jaartallen bij het leven en werk van Molière:

• 1622 - Geboorte van Jean-Baptiste Poquelin
• 1643 - Voltooit zijn rechtenstudies maar na enkele maanden praktijk houdt hij het voor bekeken. Samen met Madeleine Béjart richt hij het Illustre Théâtre op. Een jaar later neemt hij de naam van Molière aan en wordt leider van het gezelschap.
• 1645-1658 - Molière belandt in de gevangenis wegens schulden. De groep verlaat Parijs om in de provincie te gaan spelen. 'L'Etourdi' (1654) eerste stuk van Molière gespeeld in Lyon. 'Le Dépit amoureux' (1656) gespeeld in Béziers.
• 1658 - Terugkeer van de groep naar Parijs. Na een voorstelling voor Lodewijk XIVde mag het gezelschap de zaal Le Petit-Bourbon delen met de italiaanse Commedia dell'Artetroep van de beroemde 'Scaramouche' (Tiberio Fiorilli)
• 1659 - Triomf met 'Les Précieuses ridicules'
• 1661 - Eerste comédie-ballet 'Les Fâcheux' wordt opgevoerd voor de koning.
• 1662 - 'L'Ecole des femmes' eerste van zijn 'grandes comédies'.
• 1664 - Première van 'Tartuffe' een comédie rond de religieuze schijnheiligheid. Het stuk wordt onmiddellijk verboden.
• 1665 - 'Dom Juan' een controversieel stuk met een libertijnse aristocraat, wordt, na een korte en succesvolle reeks, van het repertoire genomen.
• 1666 - 'Le Misanthrope'
• 1667 - Een nieuwe versie van 'Tartuffe ' wordt opnieuw verboden.
• 1668 - 'L'Avare' (De Vrek)
• 1669 - De koning geeft toelating voor de opvoeringen van 'Tartuffe' en het wordt een groot succes.
• 1670 - 'Le Bourgeois gentilhomme'
• 1671 - 'Scapin'
• 1673 - 'Le Malade Imaginaire', Molière speelt de hoofdrol van de hypochonder. 17 februari tijdens de vierde voorstelling wordt hij ziek. Later diezelfde avond sterft hij.

Tot 1778 zou het duren vooraleer de Académie Française de buste van Molière in haar ledengalerij geplaatst heeft. Als inscriptie lezen we: "Rien ne manque à sa gloire, il manquait à la notre" (Niets ontbreekt aan zijn roem, hij ontbrak aan de onze).

'De vrek' is een levendige creatie gestuurd door de zin voor vrijheid en vernieuwing binnen de dramatiek. Hoewel slecht ontvangen bij het begin is het stuk uitgegroeid tot één van de populairste comédies van Molière.

'Molière was theater' in die zin dat hij alle werkzaamheden combineerde. Schrijven, regisseren en acteren zowel als het zakelijke en leidingevende gedeelte v.h. gezelschap nam hij op zich. Deze ervaringen dragen ertoe bij dat hij in zijn stukken vaak het theaterspel in zijn meest pure, eenvoudige maar haast nooit vervelende vorm verwerkt. Naast elementen uit de latijnse comédies, de franse farce en de commedia dell'arte had Molière vooral de durf en de vindingrijkheid om telkens weer de mens van zijn eigen tijd kritisch te portretteren.

Zijn werk is op zijn minst 'geëngageerd' te noemen. Via zijn wereld van o.a. 'belachelijke aanstellers', 'onwetende geneesheren' en 'valse vroomheid' ontdekken we een 'zoeker naar waarheid en echtheid'.

Ook zal Molière steeds de vrijheid van de kunstenaar verdedigen tegenover de 'theoretici van de literatuur' die alles willen insluiten binnen stijve, rechtlijnige regeltjes.

In 'La Critique de l'Ecole des Femmes' zegt Dorante: "Indien de mensen van uw eigen tijd zich niet kunnen herkennen, heb je niets bereikt".

"ALS ER ETEN IS VOOR ACHT IS ER OOK VOOR TIEN"
(De Vrek IIIde bedrijf, scene 1)