2016 - 'Over de schadelijkheid van tabak' en 'De mantel'
Twee tragikomische pareltjes uit de Russische literatuur.
"Over de schadelijkheid van tabak", van Anton Tsjechov.
De heer Iwan Njoechin moet een voordracht houden over de schadelijkheid van tabak. Maar het wordt al vlug duidelijk dat hij daar helemaal geen zin in heeft, en dat hij gestuurd is door zijn vrouw. Omdat zij niet in de buurt is, maakt hij van de gelegenheid gebruik om zijn hart te luchten en springt hij van de hak op de tak. Wat hij vertelt over zijn gezinsleven is zo triestig dat het lachwekkend wordt. Hij verlangt zo naar de vrijheid! Maar er is geen ontsnappen aan.
"De Mantel", van Nicolaj Gogol, toont de lotgevallen van een klein, onbeduidend ambtenaartje met de bizarre naam Akakij Akakijevitsj. Zijn oude, tot op de draad versleten overjas biedt geen bescherming tegen de Petersburgse winterkou, zodat hij zich ondanks zijn magere portemonnee een nieuwe mantel moet aanschaffen. Maar dan nemen de gebeurtenissen een loop die Akakij niet meer onder controle heeft.
Jan Wils was al sinds lange tijd geboeid door dit intrigerende verhaal en maakte er samen met de spelersploeg een toneelbewerking van.
Akakij Akakijevitsj
Anderen
Njoechin/Tsjechov
Regie De Mantel
Regie Over de schadelijkheid van tabak
Licht
Geluid
Technische assistentie
Affiche
Voorstellingen
Vrijdag 15 april 2016 20:30u
Zaterdag 16 april 2016 20:30u
Vrijdag 22 april 2016 20:30u
Zaterdag 23 april 2016 20:30u
Gildenhuis, Stationsstraat 59 Essen
Jan Wils over "De mantel"
"Niets is zonder fouten in deze wereld, op het verhaal ’De overjas’ van Gogol na."
(J.M.A. Biesheuvel)
"De mantel" van Nikolaj Gogol (1809-1852) wordt door velen beschouwd als zijn beste werk of als een meesterwerk van het proza. Het is de laatste in de rij van de zogenaamde Peterburgse vertellingen waartoe o.a. ook de schitterende verhalen "Dagboek van een krankzinnige", "De neus", "De kales" behoren.
"De mantel" van 1842 beroert de lezer van vandaag nog steeds zeer sterk en wie het verhaal leest of erover schrijft is meestal sneller klaar met de korte inhoud dan met de uiteenlopende interpretaties. Vooral het einde, waar het verhaal moeiteloos en alsof het de normaalste zaak ter wereld is, overgaat van het realistische in het fantastische, was aanleiding tot vele discussies.
Bij het verschijnen van "De mantel" werd het in de eerste plaats beschouwd als een verhaal met een sociale boodschap. Gogol geeft al te eenduidige interpretaties van ons leven echter geen kans. Dit doet hij door de voortdurende afwisseling van elementen als spot, mededogen, bizarre logica en de mix van het realistische en het fantastische.
Wij worden achtergelaten met een indruk dat niet alleen Petersburg maar heel het bestaan onzeker en fantastisch is en waar de grens tussen werkelijk en onwerkelijk voortdurend uitgewist wordt. Geplaatst in zulk een atmosfeer wordt het kwetsbare en onzekere leven van Akakij Akakijevitsj niet slechts een realistisch verhaal over een "ambtenaar van laagste rang" maar ook een beeld van de mens in het algemeen in een wereld waar ongekende krachten een spel met hem spelen.
Gogol toont ons in "De mantel" zijn meesterschap. Ondanks de verschillende typisch Gogoliaanse, verrukkelijk-nutteloze uitweidingen en de karikaturale trekken van Akakij bezorgt de schrijver ons een sterk gevoel van medelijden met de kleine ambtenaar.
Een dramatisering van het verhaal laat niet toe de enorme rijkdom van de tekst volledig tot zijn recht te laten komen. Maar evenwel bevat "De mantel" alle elementen die het verlangen er een toneelvoorstelling mee op te bouwen onweerstaanbaar maken.
Over de schadelijkheid van tabak
Anton Pavlovitsj Tsjechov (1860-1904) kreeg grote bekendheid als schrijver van korte verhalen en toneelwerk. Zijn personages trachten zich te ontworstelen aan hun saaie en uitzichtloze bestaan, zoals ook in deze monoloog uit 1902.