Het huis

In het huis van Bernarda Alba heerst tucht, reinheid en fatsoen.

Als Bernarda voor de tweede maal weduwe wordt, kondigt zij een rouwperiode van acht jaar af, zoals het iemand van haar stand betaamt.

Haar volwassen dochters zien daarmee hun hoop op een man vervliegen - acht lange jaren zullen zij in het huis moeten leven alsof de ramen en deuren zijn dichtgemetseld, naaiend aan een uitzet die ze nooit zullen gebruiken. Alleen de oudste, bijna veertig al en lelijk, zal kunnen trouwen: zij beschikt over de erfenis van haar vader, Bernardas eerste man.

's Nachts komt Pepe el Romano, de mooiste jongen van het dorp, aan haar raam om haar het hof te maken. De nachten zijn heet en alle dochters wakker, aangevreten door verlangen. De geheimen van het huis hangen in de lucht, onzichtbaar voor Bernarda, die er niets van weten wil, maar helder en klaar voor Poncia, de huishoudster. De jaloezie van de gebochelde Martirio die van Pepe el Romano houdt, de verliefdheid van de jongste dochter Adela, die zich in het hooi aan hem geeft - gelaten ziet Poncia de natuur zijn loop nemen. Vergeefs tracht zij Bernarda de ogen te openen. Het is Martirio die tenslotte, in de verzengende duisternis, Adela op weg naar haar geliefde betrapt en verraadt.

Een noodlottige afloop is het gevolg.

Over Lorca

Federico Garcia Lorca (1898-1936) was bij zijn leven al de beroemdste dichter en toneeelschrijver van Spanje. Hij maakte deel uit van een generatie schrijvers en kunstenaars die, zoals zijn vriend Pablo Neruda later zou zeggen, voor een schitterende wedergeboorte van de Spaanse creativiteit zorgde.

Te midden van zijn vrienden ontpopte Garcia Lorca zich als een gepassioneerd zanger, schilder, pianist en sprankelende gespreksgenoot. Maar in zijn hart bleef hij een diep gekweld man. Hij stond weerloos in het leven, ook door het taboe op zijn homosexualitieit.

In toenemende mate identificeerde hij zich met het nietige, het verdrukte, het vertrapte. Lorca keerde zich tegen ale vormen van totalitarisme, steunde in 1936 het Spaanse Volksfront en koos ook in zijn poëzie de kant van de armen en de kanslozen. Het was niet in de laatste plaats daaraan toe te schrijven dat hij in 1936 in de buurt van Granada door falangisten werd vermoord.

(Bron : Federico Garcia Lorca - biografie van Gibson).

Over het stuk

Het kan geen toeval zijn geweest dat Lorca een stuk schreef "Het huis van Bernarda Alba" met als thema despotisme, in een tijd dat iedere Spanjaard op zijn vingers kon natellen dat een rechtse staatsgreep een uiterst reële mogelijkheid was.

Bernarda, met haar hypocrisie, haar strenge katholicisme en haar vastbeslotenheid om de vrijheid van andere mensen te onderdrukken, vertegenwoordigt een mentaliteit die de dichter maar al te goed kende.

Adela is ongetwijfeld de meest revolutionaire van alle vrouwen die de stukken van Lorca bevolkten. Zij verwerpt de erecode die is gebaseerd op het te allen tijde ophouden van de schijn, en op de overtuiging dat mannen superieur zijn aan vrouwen. Adela komt krachtig op voor haar absolute recht op een eigen sexualiteit ("Ik doe met mijn lichaam wat ik wil").

"Ik ben totaal Spaans, en het zou voor mij onmogelijk zijn buiten mijn geografische begrenzingen te leven. Tegelijkertijd haat ik iedereen die Spaans is, alleen omdat hij als Spanjaard geboren is. Ik ben een broeder van alle mensen en ik verafschuw de persoon die zichzelf opoffert voor een abstract, nationalistisch ideaal alleen omdat hij zijn land liefheeft met een blinddoek voor zijn ogen. Een goed Chinees staat dichter bij mij dan een slechte Spanjaard. Ik druk Spanje uit in mijn werk en voel haar tot in het merg van mijn botten, maar eerst en vooral ben ik kosmopoliet en broeder van allen".

Interview met regisseur Richard Van Roey in de Voorbode

Het huis van Bernarda Alba

DV: Dit "vrouwen" toneel wordt geregisseerd door een man, wat was de reden voor de keuze van dit theaterstuk?

Richard Van Roey: Ik wou dit stuk al in 1998 brengen naar aanleiding van het honderste geboortejaar van Lorca. Het was echter niet eenvoudig om voor dit stuk alle personages, tien vrouwen, in te vullen. De speelsters moeten immers in dezelfde periode beschikbaar zijn, het was dus zoeken. De doorbraak kwam na een gesprek met Fannie Godefroit, die graag een rol wou spelen in dit stuk van Lorca.

DV: De actrices zijn meesterlijk in hun rol, stuk voor stuk sterke personages in dit drama.

Richard Van Roey: Vergeet niet dat we hieraan meer dan een jaar gewerkt hebben. Het werd een gezellige samenhangende groep die tot het uiterste gegaan is. Zij groeiden boven zichzelf uit. Het moet voor hen een geweldig gevoel zijn om het publiek zo te kunnen boeien.

DV: Dit stuk is af. Het decor, kleding, de belichting, muziek... alles is tot in de puntjes geregeld. Puur professioneel.

Richard Van Roey: We hebben ook hulp gekregen van jonge specialisten op gebied van geluid en belichting. Het verplaatsbare decor liet ons toe de scène te verkleinen en de geslotenheid van Alba's huis te beklemtonen.

DV: Spijtig genoeg geen volle zaal en zo een voorstelling kost voor een amateurgroep toch een pak geld?

Richard Van Roey: In de eerste plaats is de groep blij dit stuk te kunnen brengen, maar financieel is het voor Pinokkelijn een zware dobber. Er zijn heel wat kaarten verkocht in voorverkoop. We verwachten dus nogal wat toeschouwers. Maar ja, voor de mensen is er elk weekend in Essen wel wat te doen.

DV: Zo veel inzet en klasse verdient een volle zaal. Dit stuk mag je niet missen.

Auditie

Na de (overigens bijzonder succesvolle) opvoeringen van Het huis van Bernarda Alba blijven wij nog met enkele brandende vragen zitten.

Wie is eigenlijk die Pepe El Romano, waarvan voortdurend sprake in het stuk?

Wij verdenken de regisseur Richard Van Roey ervan de rol van Pepe El Romano opzettelijk uit het stuk geschreven te hebben, zodat hij enkel nog de vrouwen overhield om mee te spelen.

Bij wijze van protest hiertegen, en om de eer van de mannelijke Pinokkelijners enigsinds te herstellen, hebben wij het idee opgevat om de rol van Pepe El Romano terug in het stuk te schrijven, en hem de meer prominente rol toe te delen, die hij ons inziens meer dan verdient!

Gevraagd

Jong briljant viriel acteur, voor de rol van Pepe El Romano.

Overvloedig borsthaar en kunnen paardrijden strekken tot aanbeveling.

Kandidaten:

Stemmen

Aantal stemmen uitgebracht tot op 26 Februari 2004:

Kandidaat 1: 21

Kandidaat 2: 17

Kandidaat 3: 15

---

Reacties

---

Nee, ik vind het absoluut niet nodig dat de mannelijke acteurs opgewaardeerd worden! Ze krijgen zo al genoeg aandacht! En trouwens, verdienen ze die wel???

Allee, bekijk nu die belachelijke kandidaten die hierboven staan. Als een van die drie zich durft vertonen bij het huis van Bernarda, dan zal ik hem persoonlijk met de mattenklopper wegjagen.

Vrouwen onder elkaar, dat is misschien ook niet altijd even plezant, maar daar moet Pepe zich niet mee komen moeien. Maar als ik dan toch moet kiezen, dan lijkt kandidaat twee het meest valabel. Ik denk dat hij blind is, en dus zal hij niet naar de vrouwen kunnen kijken.

Poncia

---

Ik ben het er niet mee eens dat mannen meer aandacht moeten krijgen.

Die krijgen ze zo toch al genoeg of niet soms. Jaja het is weer een vrouw die dat zegt. Het klopt dat een wereld met alleen vrouwen ook niet aan mij besteed zou zijn maar moeten de mannen daarom altijd zichtbaar aanwezig zijn? Weten dat ze er zijn is toch al genoeg? En hun afwezigheid maakt toch alleen maar het verlangen sterker? Waarom zeuren ze dan?

Trouwens mijn Pepe El Romano zit niet bij deze kandidaten, ik zou hem voor geen geld van de wereld met anderen delen.

Maar om de mannen niet nog eens in hun eer te krengen zal ik op alle drie mijn stem uitbrengen. Misschien vallen ze in de smaak bij mijn zussen.

Adela

---